بررسی سطوح مختلف شوری بر تنظیم کننده های اسمزی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان دو رقم سورگوم

جهت مقاومت به شوری، گیاهان علاوه بر تنظیم اسمزی از مکانیسم افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان نیز استفاده می کنند. به منظور بررسی نقش آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز (cat)، اسکوربات پراکسیداز (apx) وگایاکول پراکسیداز (gpx) و دو تنظیم کننده اسمزی کربوهیدرات و پرولین در میزان تحمل به شوری دو رقم سورگوم، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در مرکز زیست پژوهشی دانشگاه زابل (بیوسنتر) انجام گرفت. سه سطح شوری شاهد (0)، 100 و 200 میلی مولار نمک nacl به عنوان فاکتور a و دو رقم سورگوم به نام های پیام و محلی سیستان به عنوان فاکتور b در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد با بالا رفتن سطح شوری از شاهد به 200 میلی مولار بر میزان فعالیت هر سه آنزیم افزوده شد، به طوری که بالاترین میزان فعالیت این آنزیم ها در سطح شوری 200 میلی مولار به دست آمد. به جز cat میزان فعالیت آنزیم های apx وgpx رقم پیام بیشتر بود. شوری با تأثیر معنی دار بر دو تنظیم کننده اسمزی کربوهیدرات و پرولین بر غلظت آنها در دو رقم سورگوم افزود. میزان پرولین رقم محلی بیشتر بود. در این بین بیشترین میزان پرولین مربوط به رقم محلی سیستان بود. در این آزمایش رابطه معنی دار و مثبتی بین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان با تجمع دو تنظیم کننده اسمزی در بخش هوایی گیاهان به دست آمد که نشان دهنده تأثیر هم زمانی هر دو سیستم در تحمل به شوری در گیاه سورگوم به ویژه در رقم پیام است. در بالاترین سطح شوری هر چند بر میزان فعالیت آنزیم ها و غلظت تنظیم کننده های اسمزی در رقم پیام نسبت به شاهد افزوده شد ولی این افزایش با کاهش وزن کل گیاه همراه بود. این امر بیان کننده بالا رفتن هزینه خود نگهداری این رقم از سورگوم از طریق فعال شدن دو سیستم افزایش فعالیت آنزیمی و تنظیم کننده های اسمزی است که به نوعی شرایط لازم برای ادامه بقای گیاه را در این حالت فراهم می کند.